หากพูดถึงความฉลาดทางอารมณ์ Emotional Intelligence หลายคนคงจะเข้าใจว่า เป็นความรู้สึกเหมือนคนฉลาดแต่ถ้าลงลึกไปถึงรายละเอียด ความฉลาดจะไม่มาเพียงส่วนเดียว เพราะความฉลาดจะต้องมี 3 สิ่งที่ต้องควบคุมให้ได้ด้วยคือ ความคิด พฤติกรรม และความรู้สึก
ทำไมเราต้องควบคุมความรู้สึกให้ได้? เพราะความรู้สึกจะเป็นตัวเชื่อมโยงกับตัวเราไม่ว่าจะเป็น พฤติกรรมการแสดงออก ความคิดจินตนาการ และการขับเคลื่อนไปสู่การดำเนินชีวิต 3 สิ่งนี้ต้องเดินไปพร้อมกัน และความคิดเป็นตัวกำหนดการกระทำทุกอย่างดังนั้นการควบคุมอารมณ์เป็นเรื่องสำคัญ มาดูกันว่าการควบคุมอารมณ์อย่างฉลาดต้องมีทักษะอย่างไรบ้าง
1. แสดงอารมณ์อย่างช้า ๆ
มีหลายคนที่น่าจะเคยผ่านการตอบสนองเรื่องราวบางอย่างในทันทีด้วยอารมณ์ในสถานการณ์ที่ตึงเครียดที่สุด และเป็นการใส่อารมณ์ที่ทำให้เสียโอกาสการดำเนินชีวิตในหลาย ๆ ครั้งคุณต้องพัฒนานิสัยประจำวันให้นับถึง 10 ก่อนทำตามพฤติกรรมและการตัดสินใจที่ขับเคลื่อนด้วยอารมณ์ วิธีนี้จะช่วยให้ระบบตั้งใจของคุณเปิดและจัดการกับความรู้สึกของคุณก่อนที่คุณจะแสดงอารมณ์
เพียงแค่ทำความเข้าใจว่าระบบทั้งสองนี้ทำงานอย่างไรและใช้เวลาสักระยะก่อนที่จะทำปฏิกิริยา จะช่วยให้คุณควบคุมอารมณ์ได้มากขึ้น
2. จดบันทึก
การจดบันทึกที่จะสอดแทรกในกระบวนการความคิดในหลาย ๆ ตำรา เพราะมันเป็นสิ่งที่ได้ผลที่สุด Journaling หรือเรียกสั้น ๆ ว่าเจอนัล มันอาจจะไม่มีผลลัพธ์ที่ตายตัวแต่มันขึ้นอยู่กับสิ่งที่คุณบันทึกมันจะเป็นประโยชน์หรือไม่เป็นประโยชน์ แต่สิ่งที่เห็นได้ชัดจากการทำเจอนัล ก็คือการได้อ่านซ้ำและทำความเข้าใจ เตือนความจำ
ดังนั้นการเจอนัลสิ่งที่บันทึกจะทำให้คุณสามารถเห็นสิ่งที่คุณทำลงไปและได้กลับมาประมวลผลมันอีกครั้งว่ามันได้รับผลหรือไม่ สิ่งที่คุณต้องจดบันทึกเพื่อให้การปรับอารมณ์และสามารถเข้าใจภาวะอารมณ์ได้ดีมีดังนี้
- คุณต้องจดบันทึกต่อเหตุการณ์ในขณะนั้นเพื่อรู้ถึงอารมณ์ของตัวเอง
- คุณต้องจดบันทึกอารมณ์ของคุณสำหรับเหตุการณ์ที่จบลง
- คุณต้องฝึกจดบันทึกอารมณ์ที่เพิ่งผ่านไป
เมื่อคุณทำทั้งหมดนี้อย่างสม่ำเสมอ คุณจะสามารถมองเห็นจุดบกพร่องทางอารมณ์ ส่งผลให้คุณสามารถทำให้รู้จักจังหวะและเวลาในการแสดงอารมณ์มากขึ้น
3. การทำสมาธิ
เรื่องนี้เป็นเรื่องที่สำคัญ สมาธิเป็นการควบคุมสติไม่ให้หลุดลอยหรือฟุ้งซ่านในช่วงเวลาที่คุณกำลังต้องเผชิญสภาวะความตึงเครียดพร้อม ๆ กัน มีวิธีทำสมาธิ 2 แบบที่ดีที่สุดและจะให้ผลลัพธ์ได้ในหลาย ๆ ทาง
- Zazen meditation การทำสมาธิแบบทำให้จิตว่าง ว่างโล่งไปเลยทำนองนี้ Zazen จะช่วยให้คุณสร้างความสนใจและโฟกัส คุณจะสามารถให้ความสนใจและพุ่งเป้าไปกับอารมณ์ของคุณมากขึ้น ให้คุณลองทำ Zazen วันละ 10 นาที
- Loving-kindness meditation การทำสมาธิแบบใช้เมตตา ฟังดูคุณอาจจะงง มันเป็นการทำสมาธิที่คุณจะนึกถึงคนหรือกลุ่มคนที่คุณได้พบเจอ และการมองคนเหล่านั้นด้วยความรู้สึกถึงความรัก และการทำความเข้าใจคนเหล่านั้นและมอบความรักให้กับเขา
4. เล่นโยคะ
โยคะเป็นการออกกำลังการด้วยการฝึกจิตใจให้สงบนิ่งใช้ร่างกายเคลื่อนไหวจากการสั่งงานจากจิตภายใน เป็นการสร้างสมาธิที่ยอดเยี่ยม เพราะอารมณ์จะใช้ร่างกายในการแสดงออก ดังนั้นโยคะจะช่วยให้คุณรู้ว่าร่างกายกำลังจะแสดงอารมณ์อย่างไร และการทำโยคะอย่างน้อยวันละ 15 นาที คุณจะเห็นผลลัพธ์ในความสามารถรับรู้อารมณ์ของตัวเองและสามารถจัดการกับอารมณ์เหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
5. ลดอคติ
การที่คุณใช้ชีวิตปรกติที่มักจะพบว่าบ่อยครั้งที่อารมณ์ของคุณมักจะสร้างความคิดเห็นที่เป็นเชิงลบหรือที่เรียกความอคติหรือ Biases เป็นสิ่งที่ไม่ดีนักที่จะส่งผลให้เกิดการตัดสินใจที่ผิดในชีวิตส่วนตัวและงานของคุณเอง และการจัดการกับสิ่งนี้นั่นคือการใช้หลักการ 4 ข้อที่กล่าวมาก่อนหน้านี้เป็นตัวช่วยลดความรู้สึกอคติเหล่านี้อย่างได้ผล
6. การปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น
เป็นเรื่องจำเป็นมากกับการพูดคุยกับผู้อื่นด้วยการใช้อารมณ์ที่เหมาะสม ขั้นตอนก่อนหน้านี้เป็นการฝึกฝนที่ดีเพื่อให้คุณได้รู้จักคนอื่นมากขึ้น และเข้าถึงการควบคุมอารมณ์ตัวเองได้มากขึ้น เพื่อให้การจัดการอารมณ์ของคุณดีขึ้น ให้คุณมีสมาธิในการประเมินอารมณ์ของคุณในการสนทนากับผู้อื่น ใช้การสนทนาอย่างช้า ๆ หากคุณอยู่ในอารมณ์ที่ไม่นิ่งพอ ให้คุณหยุดสนทนาสักครู่หากอารมณ์ของคุณเริ่มมีปัญหา ไตร่ตรองก่อนที่คุณจะพูดหรือแสดงการกระทำออกไป ให้สติเป็นตัวควบคุมการกระทำมากกว่าแสดงออกแบบไม่สนใจใคร
7. พัฒนาการฟังของตัวเอง
การฟังในที่นี้หมายถึงการฟังคนอื่น บางครั้งคุณคิดว่าคุณกำลังฟังคนอื่นแต่ในขณะเดียวกันคุณฟังพวกเขาแต่ใช้ความคิดของคุณเป็นหลัก นั่นแปลว่าคุณไม่ได้ฟังพวกเขาอย่างจริงจัง ให้คุณปรับการฟังของคุณใหม่ ให้เริ่มการฟังแบบมีความสนใจต่อคนที่กำลังพูดต่อหน้าคุณอย่างจริงจัง และคุณจะมองเห็นถึงวิธีที่คุณสามารถมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหากับพวกเขา การตั้งใจฟังและประเมินผลเป็นการใช้ความฉลาดทางอารมณ์ของคุณอย่างถูกต้อง และมันจะช่วยให้คุณได้รับผลลัพธ์ที่ดีเยี่ยมตามมา
8. ใช้วิธีการสื่อสารร่วมกัน
ข้อนี้จะเป็นการสรุปทั้ง 7 ข้อด้านบนที่กล่าวมาทั้งหมด เพราะหากคุณสามารถทำได้ทั้ง 7 ข้อแล้วนั้น จะทำให้การแสดงออกของคุณนุ่มนวลและมีเหตุผล สามารถที่จะเริ่มทำงานร่วมกันกับผู้อื่นได้โดยไม่สะดุดติดขัด การลดอคติและความคิดเชิงลบที่จะค่อย ๆ หายไป จนทำให้การควบคุมอารมณ์ของคุณดีขึ้น การพัฒนานิสัยกล้าแสดงออก ลดการก้าวร้าวและสื่อสารที่ตรงไปตรงมามากขึ้น วิธีนี้ทำให้คุณสามารถแสดงความคิดเห็นได้ชัดเจนขึ้น ทำให้ผู้อื่นสามารถสื่อสารกับคุณได้อย่างตรงไปตรงมาเช่นกัน
ไม่ว่าคุณจะมีเหตุผลอะไรที่ต้องการฝึกฝนความฉลาดทางอารมณ์ คุณจะได้รับประโยชน์จากความพยายามเท่านั้น กับวิธีการฝึกฝนเหล่านี้จะช่วยให้คุณมีการออกแบบอารมณ์ที่ดี และสามารถควบคุมอารมณ์แย่ ๆ ได้อย่างน่าทึ่งทีเดียว